Σε προηγούμενο άρθρο, αναφερθήκαμε εκτενώς στο πνευματικό σύστημα κίνησης των βαλβίδων που χρησιμοποιείται στους κινητήρες των MotoGP απ’ όλους τους Ιάπωνες κατασκευαστές. Η μόνη εταιρεία που δεν το έχει χρησιμοποιήσει είναι η Ducati και αυτό γιατί η ίδια έχει εξελίξει εδώ και χρόνια το δεσμοδρομικό σύστημα που έχει αποδειχτεί εμπράκτως ότι τα καταφέρνει εξίσου καλά και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που μέχρι και η Honda βάλθηκε να το αντιγράψει...

Η λέξη desmodromic προέρχεται από την ελληνικές λέξεις «δεσμός» και «δρόμος» και στην πολύ απλή επεξήγησή της λειτουργία του το σύστημα αποτελείται από διπλά πλήκτρα που ενεργοποιούνται με την περιστροφή του στροφάλου και φροντίζουν για το άνοιγμα και κλείσιμο των βαλβίδων. Κατά συνέπεια καταργούν την ύπαρξη του ελατηρίου και τα αρνητικά επακόλουθά του, που συνήθως εμφανίζονται μόλις αυξηθούν οι σ.α.λ. του μοτέρ.

Μεγάλο πλεονέκτημα του δεσμοδρομικού συστήματος αποτελεί η καλύτερη καύση και η οικονομία του καυσίμου που επιτυγχάνεται χάρη στο σωστό κλείσιμο των βαλβίδων, χωρίς να υπάρχει κενός χρόνος που να μένουν αυτές ανοιχτές. Αυτό αποδείχτηκε πολλές φορές στο παρελθόν τη στιγμή που το επιτελείο της Ducati ρύθμιζε κατά τέτοιο τρόπο τις μοτοσυκλέτες της ομάδας, που μπορούσαν να επωφεληθούν τη μέγιστη απόδοση της ισχύος σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό, που τις φίμωνε για να καταφέρει να τερματίσει (λόγω κατανάλωσης) τουλάχιστον σε κάποιες από τις πίστες του πρωταθλήματος.

Το σύστημα Desmo χρησιμοποιεί δύο εκκεντροφόρους (για την ακρίβεια δύο μύγδαλα σε κάθε εκκεντροφόρο) για κάθε βαλβίδα (εισαγωγής και εξαγωγής) που ο καθένας παρέχει κίνηση σε ξεχωριστό πλήκτρο (δύο πλήκτρα στην κάθε βαλβίδα). Η μέγιστη επιτάχυνση της βαλβίδας περιορίζεται από την τριβή μεταξύ του εκκεντροφόρου και των πλήκτρων, πιο συγκεκριμένα από την επιφάνεια επαφής των δύο επιφανειών. Τα καμπυλωτά πλήκτρα του συστήματος Desmo αποφέρουν μεγαλύτερη επιφανειακή ένταση (στρες) από τα επίπεδα (flat) πλήκτρα στο ίδιο βύθισμα βαλβίδας, γεγονός που θέτει τα όριο στο βύθισμα των βαλβίδων σε σύγκριση με ένα συμβατικό σύστημα.

Τα βασικά μειονεκτήματα του δεσμοδρομικού συστήματος είναι ο πιο θορυβώδης κινητήρας και το μεγαλύτερο κόστος συντήρησης (στους κινητήρες παραγωγής). Ο θόρυβος προκαλείται κυρίως λόγω της ύπαρξης των περισσότερων κινούμενων τμημάτων και κυρίως μεταξύ της τριβής των πλήκτρων και των εκκεντροφόρων, που όπως αντιλαμβάνεται κανείς είναι πολύ μεγαλύτερος σε μία τετρακύλινδρη κατασκευή απ’ ότι σε μία δικύλινδρη. Όσον αφορά τη συντήρηση και ρύθμισή του, στις περίπτωση της αγωνιστικής πρωτότυπης υπάρχουν πολλά special parts με μικρές ανοχές που χρησιμοποιούνται στην προηγμένη σχεδίαση της αγωνιστικής κεφαλής, που αυξάνουν το χρόνο της ακριβής λειτουργίας του, μιας και οι κινητήρες είναι σφραγισμένοι.

Η Ducati και η Mercedes είναι οι δύο κατασκευαστές που έχουν χρησιμοποιήσει το δεσμοδρομικό σύστημα στους αγωνιστικούς τους κινητήρες. Η Ιταλική εταιρεία έχει την μεγαλύτερη εμπειρία από οποιονδήποτε άλλο κατασκευαστή στον κόσμο, σε ότι αφορά την επιτυχημένη εφαρμογή του συγκεκριμένου συστήματος βαλβίδων σε κινητήρες παραγωγής. 

Κείμενο: Βασίλης Μωραΐτης

Φωτογραφία: Ducati